Wat is er beter dan dat eerste moment op weg naar je vakantiebestemming. Op de fiets of in de trein. Geen druk van op tijd bij school of werk zijn. Nu even je eigen impulsen volgen en wie weet tot rust komen. Naar het bos of de zee of naar Kardinge op een zonnige dag. In lijn 4 naar het hoofdstation begon ons vakantiegevoel. Voor een reis naar Amerika. De eerste keer als gezin naar het land waar grandpa woont, de man die ze tot nu toe alleen als stem via skype meemaken.
Een nieuw land brengt nieuwe gewoonten met zich mee. Zo heb ik nooit een duidelijker spoor van afval achter me gelaten dan in dit land. Dubbel verpakte etenswaar, hardplastic flessen waar een paar liter melk in gaat, plastic bestek, kopjes, borden als je buiten de deur eet, bijvoorbeeld in een mall, zo’n Amerikaans winkelpaleis. En dan nog die tientallen plastic tasjes die je bij een gemiddelde hoeveelheid boodschappen krijgt. En helaas ook de inhoud van al die verpakkingen heb ik regelmatig moeten wegdoen. Omdat we verkasten naar een volgende plek of omdat het toch heel anders smaakte dan de verpakking deed vermoeden.
Aan het eind van de vakantie had ik de smaak – van het wegdoen – te pakken en heb ik zelfs een oude weekendtas, een schattig rolkoffertje van de kinderen, een bikini en wat afgedragen kledingstukken weggedaan. Zonder probleem.
Nieuwe gewoontes strekken zich ook uit naar onvermoede gebieden. In de eerste week had een van onze dochters last van heimwee. Ze huilde in bed en zei: “Amerika is zo eng.” Een paar weken later houdt datzelfde meisje een slang in haar hand bij een reptielenpark! ‘Mama ook?’ ‘Nee, mama hoeft niet.’ Mijn ontmoeting met een slang was aan het eind van de vakantie. Mijn andere dochter kwam naar me toe en zei: ‘Mama ik zag een slang bij het zwembad, ik schrok er zo van dat ik een stap naar achteren deed en in het water viel.’ Ze wijst de slang aan, het is een klein dun sliertje, ongeveer zo lang als een A4-tje breed is. Het drukte zich strak tegen een muurtje en probeerde weg te komen. De beheerder van het zwembad kwam met een handdoek, ‘Oh, just a gardensnake.’ Ach, het beestje is zo bang. De man met de handdoek pakte het en zette het over het hek, terug in de tuin. Is dat nou alles? Altijd gedacht dat als ik een slang in het wild zou tegenkomen ik erg zou schrikken. Nee, daar hoef ik een volgende keer niet bang voor te zijn.
‘Mama, waarom was je niet bang voor die slang?’, vroeg mijn dochter. Ik dacht er eens over na, ‘Omdat dat beestje en ik allebei in ons eigen omgeving zijn, ik laat hem met rust en hij mij ook. We zijn beiden niet van plan ons met elkaar te bemoeien en dan gebeurt er ook niet zoveel.’ Eigenlijk werkt dat bij mensen ook, dacht ik later: Als je elkaar wat ruimte laat, dan gaat het vaak veel beter, komt er ook geen gedoe.
Niet bemoeien, dat kwam later op een andere manier terug. Als je zoveel tijd, of eigenlijk alle tijd, met elkaar optrekt, kunnen irritaties groot worden. Zo ook in onze vakantie. Op een gegeven moment zei mijn dochter: ‘Mama, elke keer als ik aan iemand iets vraag, dan geef jíj antwoord. Daar wordt ik zo … gek van.’ O, doe ik dat? Ik ga eens bij mezelf te rade en let ook de volgende dagen op mijn eigen reacties. En het klopt, ik doe dat. Wat irritant zeg. Dat vraagt om bijsturen. Van mezelf wel te verstaan. De eerste dagen moet ik er bewust aan denken om mijn woorden binnen te houden, maar na een week merk ik dat het al meer vanzelf gaat. En nog beter: als ik iemand iets hoor vragen aan een ander, hoor ik mezelf denken: dat is voor iemand anders bestemd, daar hoef ik nu even niets mee. Eigenlijk wel rustig, zo. En het werkt, de anderen komen soms misverstanden tegen, maar lossen die ook meestal zelf wel op. Ik ben daar niet altijd nodig, merk ik. Een goede gewoonte om mee te nemen van vakantie.
Nu de school weer begint, levert het nieuwe oude situaties op waarin het voor de hand ligt dat ik gauw antwoord geef zodat mijn dochter verder kan, ook al praat ze met iemand anders. Ik kan de neiging meestal weerstaan. Soms kun je beter wegdoen wat je niet meer nodig hebt. Dingen die je met succes hebt gebruikt maar die nu in de weg staan. Zo is het ook met gewoontes, manieren die eerder wel werkten in de opvoeding van je kinderen, maar later in de weg gaan staan: wegdoen. En om antwoord te geven op de vraag ‘wat is er beter dan vakantie?’: Terugkomen met nieuwe inzichten, nieuwe gewoontes die je leven net een beetje beter maken. Ouders, ook ik, hebben blinde vlekken en kunnen daar achter komen door naar hun kinderen te luisteren. Kijk eens naar je kind en zie dat leren altijd doorgaat. Ook voor ouders, juíst voor ouders.
Trijntje de Haan
Ouder in Beijum