Zakgeld, ook zoiets waar ouders vroeg of laat – wanneer eigenlijk – mee te maken krijgen. Zakgeld is leergeld, dat is het eerste dat me te binnen schiet. Zoveel ouders, zoveel manieren om je kind met geld te leren omgaan. Ouders in het CJG gaven een inkijkje in hun manier van doen.

‘Wij geven geen zakgeld’

Volgens de ouders is zakgeld bedoeld om te leren omgaan met geld, dus ook met de bedoeling iets aan de kant te kunnen leggen voor iets dat duurder is. Het gaat erom keuzes leren maken met het geld dat je hebt. Dat dat ook kan zonder elke week een vast bedrag aan zakgeld te geven, blijkt uit het verhaal van een moeder van vier kinderen.

‘Ik geef nooit zakgeld, ik stop mijn kinderen wel door de week af en toe geld toe. Dan eens twee euro, dan eens drie, of meer. Ik vind dat niet goed. Ik wil dat al jaren veranderen en ze per week een vast bedrag geven. Ik denk dat ze er meer van leren als het een vast bedrag is. Ik doe het ook zelf, dan gaan ze naar school en vraag ik: heb je nog geld? En dan zeggen ze: ja ik heb nog 1,50. Dan denk ik; dat is toch veel te weinig. En dan geef ik nog wat. Ik vraag me wel af waarom ik dat doe. Dat heeft ermee te maken dat ik zelf nooit geld vraag aan anderen, en dat zou ik voor mijn kinderen ook niet willen. Dus als ze onbedoeld met de bus terug moeten, of ze willen wat te eten kopen, dat ze dan niet aan een vriendje geld hoeven te vragen. Zelf ben ik ook zo opgevoed. Maar ik denk wel dat ik ze te veel geef.’

Een andere ouder vertelt waarom ze geen zakgeld geeft. ‘Ik ben gestopt met zakgeld geven. Mijn kinderen hebben een spaarpotje. Sinds mijn man geen baan meer heeft haalde ik daar wel eens geld uit, met de bedoeling het meteen weer aan te vullen. Maar in de praktijk lukte dat vaak niet meer. Dat vind ik dan zo sneu. Nu doe ik het anders; als ze erom vragen, dan krijgen ze wat ze nodig hebben. Laatst zag mijn dochter van zes een kind op straat met een portemonnee met een briefje van tien. Dat wou zij dan ook. Dan haalt ze nepgeld uit haar speelgoedkassa en gaat daarmee de straat op.’

‘Mijn kind krijgt geen zakgeld, maar als ik met mijn kind bij de winkel ben, geef ik haar ook wel eens twee euro en dan mag ze daar zelf wat van kopen.’

Leermomentje

Een vader vertelt: ‘Onze dochter van vier heeft nog geen besef van wat geld waard is. Maar we laten haar wel eens iets betalen. Bijvoorbeeld bij de kringloopwinkel, als ze iets kleins ziet dat ze graag wil hebben. Dan geef ik geld aan haar en zeg: ga maar naar de kassa, betalen. Maar meestal zeggen ze dan bij de kassa: oh, is dat voor jou? Nou neem maar mee hoor. Ja, daar gaat dan ons leermomentje. Ze krijgt ook wel geld van familie, dat zet ik op een spaarrekening. Trouwens de kinderbijslag zetten we ook apart op een spaarrekening, voor als ze later groot is.’

‘Ik geef mijn neefje elke keer een euro als hij een doelpunt bij de voetbalwedstrijd maakt. Hij is daardoor nu wel erg gedreven. Dat geeft ook de boodschap dat je geld krijgt als je iets presteert. Dat vind ik wel goed.’

En kunnen de kinderen goed met geld omgaan?

‘Mijn oudste zoon wel. Hij krijgt studiefinanciering en kan daar goed mee omgaan. Toen hij 13 was gaf ik hem de kinderbijslag en daar moest hij zelf kleren van kopen. Niet alleen een spijkerbroek maar ook alle andere dingen die nodig zijn, zoals een boxershort en sokken. Ik dacht: die komt natuurlijk alleen met één dure merkbroek thuis, maar nee hoor: hij had alles gekocht en ook opgelet wat het allemaal kostte. Sindsdien mocht hij zelf altijd zijn spullen kopen van de kinderbijslag. Of ik hem dat geleerd heb? Dat weet ik niet. Ik denk dat het er gewoon in zit of niet. Mijn dochter maakt alles bijvoorbeeld op als ze geld heeft. Toch hadden ze laatst met zijn allen een bos bloemen voor me gekocht. Van hun eigen geld.’

Een andere moeder: ‘Mijn kind mag de helft van het geld uitgeven en de andere helft moet in de spaarpot. Dat is nu 50 cent en dan gaat inderdaad 25 cent in de spaarpot.’

Hoeveel geef je je kind en wanneer begin je daarmee?

‘Mijn dochter van zes krijgt nog geen zakgeld. Ik weet ook niet wanneer ik daarmee begin. Ze krijgt wel eens geld, zoals van opa en oma. Laatst wilde ze van dat geld een keer bamisoep kopen, maar dat was in een straat verder dan dat ze mocht komen. Ze vroeg toen aan iemand anders om dat voor haar te halen.’

‘Ze moeten zoveel geld hebben dat ze kunnen kopen wat nodig is, en liefst nog een beetje meer. Dan kunnen ze ook geld aan de kant leggen voor een andere keer.’

Op internet is daar wel wat over te vinden. Voor dit stuk heb ik de site van NIBUD erop nageslagen.

Het NIBUD vroeg wat kinderen aan zakgeld krijgen per week. Dit zijn de gemiddelden:

5 jaar	€0,50
6 jaar	€1,- tot €2,-
7 jaar	€1,- tot €2,-
8 jaar	€1,20- tot €2,-
9 jaar	€1,20- tot €2,-
10 jaar	€1,70- tot €2,-
11 jaar	€2,- tot €2,50
12 jaar	€3,- tot €4,60
13 jaar	€3,50 tot €4,60
14 jaar	€4,60 tot €4,95
15 jaar	€4,95 tot €5,75
16 jaar	€4,85 tot €5,95
17 jaar	€5,- tot €6,90
18 jaar	€5,95 tot €9,25

Een ander bedrag kan ook, afhankelijk van wat u zelf te besteden hebt, en wat het kind van het zakgeld moet betalen. Bron: www.nibud.nl De Groningse kredietbank geeft jaarlijks voorlichting in het CJG kind en zakgeld.

En hoe doe ik het?

Met bovenstaande tabel besluit ik het zakgeld van mijn dochter, die binnenkort negen jaar wordt, op te rekken tot 2 euro. Tot nu toe krijgt ze 1 euro per week. Dat lijkt ons zeer weinig toe, maar ze kunnen er veel mee. Zoals een lening aangaan voor iets dat tien euro kost en dat ze zo heeeeel graag wil hebben. Een mooie armband in dit geval. Het verraste me dat mijn dochter inderdaad tien weken lang afzag van haar zakgeld totdat de lening terugbetaald was. Een goed leermoment. Verder krijgen ze bij bepaalde dingen een paar euro om zelf te besteden, zoals laatst bij de boekenruilbeurs op school. Ook daar kunnen ze een verrassend leuk stapeltje boeken bij elkaar scharrelen voor een vijftig cent hier, en twintig cent daar. Wat dat betreft kunnen wij misschien nog wel wat van hen leren, over omgaan met klein geld gesproken.

Trijntje de Haan

Centrum voor Jeugd en Gezin

foto: FPT

• Rein van der Velde
• 7 november 2013